Haber Merkezi

DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) zararlısının Mersin’deki varlığına ilişkin iddiaları Türkiye Büyük Millet Meclisi gündemine taşıdı. Ekmen, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesinde özellikle narenciye, domates, üzüm, zeytin ve muz gibi Mersin’in önde gelen tarım ürünlerinde ciddi kayıplara yol açabileceği belirtilen kahverengi kokarca tehdidinin, sadece yerel değil ulusal tarımsal ekonomi açısından da kritik bir risk oluşturduğuna dikkat çekti.

KAHVERENGİ KOKARCA HEM TARIMI HEM YAŞAMI TEHDİT EDİYOR

Kahverengi kokarcanın birçok üründe kalite ve verim kaybına yol açtığını hatırlatan Ekmen, “Kahverengi kokarca anavatanı Asya olan, istilacı özellikler taşıyan ve özellikle meyve – sebze üretimi üzerinde ciddi zararlar oluşturan bir tarımsal zararlıdır. 1990’lı yıllarda Amerika’da, 2000’li yıllarda Avrupa’da yaygınlaşmış; Türkiye’de ise ilk kez 2017 yılında Artvin ve İstanbul çevresinde tespit edilmiştir. Tarım ve Orman Bakanlığının açıklamalarına göre bu tür, fındık, elma, armut, şeftali, narenciye, domates, biber ve mısır gibi birçok stratejik üründe kalite ve verim kayıplarına neden olmaktadır. Kahverengi kokarca hem tarımsal zarara hem de insan yerleşimlerinde ciddi rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Özellikle sonbaharda ev, depo, okul, sağlık tesisi gibi yapıların içine girerek barınan bu böcek, koku yayma özelliği nedeniyle halk sağlığını ve yaşam konforunu da olumsuz etkileyebilmektedir” dedi.

KAHVERENGİ KOKARCA MERSİN TARIMINI TEHDİT EDİYOR

Zararlının Mersin’de hızla yayıldığına dair haberlerin kamuoyuna yansıdığını belirten Ekmen, “2024 yılı sonu ve 2025 yılı başında Güney Gazetesi’nde, İmece Gazetesi’nde haberleştirilen ve Yüksel Haber sitesinde Hediye Eroğlu’nun imzasıyla yayınlanan haberde Mersin’de kahverengi kokarca alarmı verildiğine dair bilgiler yaygınlaşmıştır. Mersin İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün konuya ilişkin takip başlattığı ve bazı bölgelerde tuzaklama ve gözlem çalışmaları yaptığı iddia edilmiştir. Ancak konunun resmi verilere dayalı durumu, ilçelere göre yayılım haritası, popülasyon yoğunluğu, zararın tarımsal ölçekteki etkisi, alınan önlemler ve uygulanan pestisitlerin türleri gibi bilgiler kamuoyuna açık biçimde sunulmamıştır. Mersin; tarımsal üretim açısından narenciye, domates, üzüm, zeytin, muz gibi yüksek katma değerli ürünlerin üretim merkezidir. Bu ürünlerin tamamı kahverengi kokarcanın potansiyel hedefleri arasındadır. Ayrıca bölge, örtü altı üretim açısından Türkiye’nin önemli merkezlerinden biridir. Bu nedenle söz konusu zararlının Mersin’deki varlığı, sadece yerel değil, ulusal tarımsal ekonomi açısından da kritik bir risk taşımaktadır” ifadelerini kullandı.

KAHVERENGİ KOKARCA TEHDİDİ İÇİN MERSİN’DE EYLEM PLANI ŞART

Kahverengi kokarcanın yalnızca tarımsal üretimi değil, aynı zamanda insan yerleşimlerinde de rahatsızlık yarattığını vurgulayan Ekmen, “Kahverengi kokarca ile mücadelede geç kalındığında hem kimyasal mücadele maliyetlerinin arttığı hem de biyolojik çeşitliliğin zarar gördüğü bilimsel literatürle sabittir. Avrupa Birliği ülkelerinde bu zararlıya karşı entegre zararlı yönetimi temel alınmakta, biyolojik mücadele yöntemleri teşvik edilmektedir. Türkiye’nin bu konuda nasıl bir strateji izlediği, hangi bölgelerde hangi sonuçlara ulaşıldığı kamuoyunca bilinmemektedir. Tüm bu nedenlerle, Mersin özelinde kahverengi kokarca ile ilgili tespitler, mücadele yöntemleri, halk sağlığı etkileri, çiftçi bilgilendirme faaliyetleri ve kurumsal koordinasyon mekanizmaları hakkında bilgi edinilmesi ve kamuoyuna şeffaf biçimde sunulması gerekmektedir” açıklamasında bulundu.

BU SORULAR YANIT BEKLİYOR

2024 ve 2025 yıllarında Mersin genelinde kahverengi kokarca zararlısı tespit edilmiş midir?

Ekmen, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’nın yanıtlaması istemiyle şu soruları yöneltti: “2024 ve 2025 yılları itibarıyla Mersin ili genelinde kahverengi kokarca (Halyomorpha halys) zararlısının tespiti yapılmış mıdır? Yapıldıysa, hangi ilçelerde, ne yoğunlukta ve hangi bitki türlerinde görülmüştür?

Mersin’de bu zararlıya karşı il ve ilçe tarım müdürlükleri tarafından tuzaklama, popülasyon takibi veya biyolojik mücadele uygulamaları yapılmış mıdır? Yapıldıysa, hangi yöntemlerle ve ne kapsamda yürütülmüştür?

Kahverengi kokarcanın zarar verdiği tarım ürünleriyle ilgili olarak Mersin’de 2024 ve 2025 sezonlarında oluşan verim ve kalite kayıpları belirlenmiş midir? Çiftçilerin uğradığı zarar hakkında bir ekonomik etki analizi yapılmış mıdır?

“ÇİFTÇİLERİN BU KONUDA DESTEK ALABİLMELERİ İÇİN HANGİ KOŞULLAR GEREKLİ”

Mersin’de bu zararlı nedeniyle oluşan zararlar Tarım Sigortaları Havuzu (TARSİM) kapsamında değerlendirilmiş midir? Çiftçilerin bu konuda destek alabilmeleri için hangi koşullar gereklidir?

Kahverengi kokarca ile mücadelede kimyasal mücadele dışında biyoteknik veya biyolojik mücadele yöntemlerine dair herhangi bir pilot proje veya yaygınlaştırma faaliyeti yürütülmekte midir?

Tarım Bakanlığının bu zararlıya karşı erken uyarı sistemi geliştirme veya mobil uygulama tabanlı bildirim sistemi kurma yönünde bir çalışması bulunmakta mıdır?

Mersin’de çiftçilerin, ziraat odalarının veya kooperatiflerin konu hakkında bilgilendirilmesine dönük kaç eğitim veya saha bilgilendirme faaliyeti düzenlenmiştir?”