HEDİYE EROĞLU

İklim krizine karşı en kırılgan coğrafi konumlardan birinde yer alan Türkiye’de özellikle yaz aylarında orman yangınları felaketiyle karşı karşıya kalıyor. Yangınlar çok büyük oranda insan kaynaklı çıkıyor. Bir yandan verilen izinlerle ormansızlaşma artıyor, yerleşimler yavaş yavaş ormanları kemiriyor, artan orman-insan etkileşimiyle yangınlara çok daha açık hale geliyor. Buna iklim krizinin de artan etkisi eklenince orman yangınlarının sonucu her sene daha vahim bir hal alıyor, doğaya geri dönüşü olmayan zararlar veriyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından her yıl yayınlanan Ormancılık İstatistikleri, ormanlara verilen izinlere, yangınlara, suçlara dair çok şey anlatıyor.

2000’lerin ilk on yılında ortalama iki bin 91 olan yıllık yangın sayısı, 2024 yılında dört bine yaklaştı. Yanan alanlar da aynı hızla arttı. Yangın sebeplerinin başında ise insan geliyor. Ormanlar yangınlardan korunduğunda da çeşitli izinlerle tesislere açılarak zarar görmeye devam ediyor. Orman suçları ise bu artıştan azade değil. Çözüm, zaten tehlikede olan ormanları talana açacak yeni yasalardan geçmiyor.

36 YILDA EN ÇOK ORMAN YANGINI 2024’TEYDİ

Son yıllardaki yangınların sayısına ve yanan alanlara baktığımızda her iki veri setinde de ciddi artış görüyoruz. 2000-2009 arası yılda ortalama 2.091 yangın görülürken bu sayı 2010-2019 arasında 2.477’ye, 2020-2024 arasında ise 2.946’ya çıkıyor. İstatistiklerdeki en eski yıl olan 1988’den beri en yüksek sayıda orman yangını ise 2024’te tam 3.797 yangın ile yaşandı.

HAVA FİŞEK İLE ORMANI YAKTI, TUTUKLANDI

Öte yandan geçtiğimiz aylarda İstanbul Beykoz'da ormanlık alanda çıkan yangın, itfaiye ekiplerinin müdahalesiyle kısa sürede söndürüldü. Yangının çıkışına neden olan işaret fişeğinin ağaçların üzerine düştüğü an cep telefonu kamerasıyla kaydedildi. Gözaltına alınan şüpheli A.A.'nın (22) emniyetteki ilk ifadesinde, fişeği eğlence amacıyla attığını söylediği öğrenildi.

Bu olayın ardından İstanbul'da havai fişek, meşale, patlayıcı ve yanıcı madde satışı yasaklandı. İstanbul Valiliği'nden yapılan yazılı açıklamaya göre, İstanbul genelinde havai fişek, işaret fişeği, meşale patlayıcı – yanıcı maddelerin satışı ve kullanımı, 29 Temmuz’dan 28 Ekim tarihine kadar yasaklandı.

“HAVAİ FİŞEKLERE TAMAMEN KARŞIYIZ”

Yasaklamanın ülke geneline yayılması gerektiğini söyleyen Mersin ve Doğa Derneği (MERÇED) Başkanı Sabahat Aslan ise “Havai fişeklere tamamen karşıyız” diyerek, çünkü hem havayı kirlettiğini hem de hayvanlara zarar verdiğini söyledi. “Canlıları yok eden bir şey havai fişek” diyen Aslan, “Bir ara Yenişehir Belediyesi yasak getirmişti kullanım ile ilgili aslında bu karar tüm belediyelere örnek olmalı. Karar almak da yetmiyor tabi denetim de yapılmalı. Havai fişek atıldığı zaman havanın ne kadar kirlendiğini yakın yerleşim bölgelerinde ki insanlar çok yakından görüyor.

“ORMAN YANGINLARINA NEDEN OLAN ZARARI BU KADAR ÇOK OLAN BİR ŞEYİ BİRKAÇ KİŞİNİ KEYFİ TERCİHİ YÜZÜNDEN KULLANMAMALIYIZ”

Günümüzde özellikle ilimizde kır düğünü adı altında genellikle bu tür işletmelerin de kırsal bölgelerde yer alması ciddi tehlikelere neden olmakta. Çevre kirliliğine neden olan, sağlığımızı bozan ve mevcut eko sistemi de olumsuz etkileyen havai fişek kullanımı ciddi bir sorun. Üstelik de bu sorun kontrolsüz. Orman yangınlarına neden olan zararı bu kadar çok olan bir şeyi birkaç kişini keyfi tercihi yüzünden kullanmamalıyız. Biz havai fişek kullanımına biz tamamen karşıyız. Her yerde yasaklanmalı. Bu bir kimyasal ve hepimiz olumsuz etkileniyoruz” diye konuştu.

MERSİN’DE KİŞİ BAŞINA DÜŞEN ORMAN ALANI 4 BİN 471 METREKARE

Türkiye’de toplam orman alanı 23 milyon hektarı geçerken, Mersin’in yüzde 53’ünün orman alanı olduğunu anımsatan Başkan Aslan, “Son yapılan ölçümlerle 1973 yılında 20,2 milyon hektarlık orman varlığı 2024'te 23,4 milyon hektara kadar ulaştı. Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) verilerine göre, Türkiye’nin en fazla ormanına sahip kenti 1 milyon 177 bin 241 hektar ile Antalya oldu. Türkiye'deki ormanların yüzde 5,06'sına sahip Antalya'nın, 2 milyon 61 bin 764 hektar olan toplam yüz ölçümünün yüzde 57'si ormanlardan oluşuyor.

Kentlerin yüz ölçümlerine göre bakılarak yapılan yarısından fazlası orman olan iller listesinde Mersin de öne çıkıyor. İllerin yüz ölçümleri farklı olmakla birlikte oransal olarak yüzde 50’yi aşan 14 il arasın yüzde 53 oranıyla Mersin de bulunuyor. 15 bin 853 kilometre karelik yüz ölçümüne sahip olan Mersin’in yarısından fazlasını ormanlar oluşturuyor. 4 milyon 371 bin hektarla en fazla ormana sahip ikinci bölge olan Akdeniz Bölgesi’nde Mersin önemli bir yer tutuyor. İl nüfusları ile orman varlıklarına göre bakıldığında kişi başına düşen orman alanları da belirlendi. Buna göre Mersin’de kişi başına 4 bin 471 metrekare orman alanı düşüyor” diye konuştu.