HEDİYE EROĞLU

TÜİK, 2023 yılı İl Seviyesinde Beşeri Sermaye Endeksi’ni açıkladı. Bugün doğan bir çocuğun yaşadığı ülkede hâkim olan sağlık ve eğitim şartları göz önünde bulundurularak, 18 yaşına geldiğinde elde etmiş olması beklenen beşeri sermayeyi ölçen endeks; hayatta kalma (5 yaş altı), sağlık ve eğitim olmak üzere üç bileşenden oluşmakta.

Endeks 0 ile 1 arasında değer almakta olup, endeks değerinin 1'e yaklaşması bugün doğan bir çocuğun sahip olduğu kaliteli eğitim ve sağlık koşulları neticesinde, gelecekteki bir çalışan olarak üretkenliğinin en yüksek değerde olduğunu ifade etmekte.

Dünya Bankası tarafından ülke mukayeseleri için üretilen Beşeri Sermaye Endeksi, milli politikalara yön verebilmesi amacıyla Türkiye için ülke seviyesinin yanı sıra il seviyesinde de ilk kez bu haber bülteni ile resmi istatistik olarak yayımlanmakta.

BEŞERİ SERMAYE ENDEKSİ 2023 YILINDA 0,690 OLDU

Türkiye’nin beşeri sermaye endeksi, 2021 yılında 0,693 iken 2022 yılında 2021'e göre yüzde 0,5 artarak 0,696 oldu. 2023 yılında 2022'ye göre yüzde 0,9 azalarak 0,690 oldu.

Endeksin alt bileşenleri olan hayatta kalma 2023 yılında 2022'ye göre yüzde 0,3 azalarak 0,985 olurken, sağlık 2023 yılında 2022'ye göre yüzde 0,2 artarak 0,966, eğitim ise 2023 yılında 2022'ye göre yüzde 0,8 azalarak 0,725 oldu.

MERSİN ENDEKS DÜŞÜŞÜNE RAĞMEN ÜST SIRALARA TIRMANDI

Mersin; 2022 yılında 0,703 olan endeks ile ülke genelinde 42’inci sırada yer alırken, 2023 yılında yüzde eksi 1,5 puanlık düşüş ile 0,692 endekse sahip oldu ve ülke genelinde 29’uncu sırada yer aldı.

HAYATTA KALMA ENDEKSİNDE 17’İNCİ SIRADA

Mersin’in hayatta kalma bileşeni endeksi de; 0,2 oldu. Mersin bu oran ile ülke genelinde 17’inci sırada yer aldı. Bu endeksin 2023’te bir önceki yıla göre değişim yüzdesinin 0,988 olarak gerçekleştiği görüldü. 

MERSİN’İN SAĞLIK ENDEKSİ 0,1

Mersin’in 2023 yılına ait sağlık endeksi bileşeni ise 0,1 oranında oldu. Mersin bu oran ile ülke genelinde 33’üncü sırada yer aldı. Bu endeksin 2023’te bir önceki yıla göre değişim yüzdesinin 0,967 olarak gerçekleştiği görüldü. 

AB ORTALAMA ENDEKS DEĞERİNİN TÜRKİYE'DEN YÜKSEK OLDUĞU GÖRÜLDÜ

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin 2020 yılında endeks değerinin ortalaması 0,730 oldu. AB-27 içinde endeks değeri en yüksek olan ülkelerin sırasıyla, 0,796 ile Finlandiya, 0,795 ile İsveç ve 0,793 ile İrlanda olduğu görüldü. Endeks değerinin en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla 0,584 ile Romanya, 0,614 ile Bulgaristan ve 0,665 ile Slovakya oldu.

BEŞERİ SERMAYE ENDEKSİNİN EN YÜKSEK OLDUĞU İL ÇANAKKALE OLDU

2023 yılında il seviyesinde en yüksek beşeri sermaye endeksine sahip il, 0,781 ile Çanakkale oldu. Bu ili, 0,761 ile Antalya, 0,756 ile Erzincan, 0,755 ile Eskişehir ve 0,749 ile Rize izledi. Beşeri sermaye endeksi en düşük olan il 0,599 ile Şırnak olurken, bu ili sırasıyla Ağrı, Şanlıurfa, Gümüşhane ve Muş izledi.

BEŞERİ SERMAYE ENDEKSİNİN EN ÇOK ARTTIĞI İL ÇANAKKALE OLDU

Beşeri sermaye endeksinin 2021-2023 yılları arasında en çok artış gösterdiği ilk beş il sırasıyla 0,026 puan ile Çanakkale, 0,022 puan ile Uşak ve 0,017 puan ile aynı değer artışına sahip Siirt, Antalya, Erzincan oldu. Aynı dönemde, beşeri sermaye endeksinin düşüş gösterdiği iller sırasıyla 0,066 puan azalış ile Hatay, 0,059 puan azalış ile Adıyaman, 0,048 puan azalış ile Kahramanmaraş, 0,024 puan azalış ile Manisa ve 0,022 puan azalış ile Malatya oldu.